بازی هایی برای کنترل خشم در کودکان:
خشم یکی ازانواع هیجان های طبیعی در انسان است و هرکس درجه هایی از آن را دارد. کودکان نیز درسنین مختلف عصبانی می شوند، اما باید از ابتدایی ترین مراحل تربیتی شان یاد بگیرند چطور این احساس سرکش را مهار کنند. در گذشته والدین با دیدن این رفتار ها در فرزندشان او را تنبیه می کردند، اما امروزه تکنیک های مفیدی برای کنترل خشم توصیه می شود:
●کودکان ۵-۳ ساله
وقتی فرزندتان خشمگین شد، یک ظرف حباب درست کرده به او بدهید. لازمه حباب درست کردن، تمرکز بر تنفس است. تنفس آرام و شمرده، احساسات خروشان کودک را آرام می کند. به مدت چند هفته روزی یک دقیقه با فرزندتان حباب درست کنید؛ بعد از اینکه حباب درست کردن را یاد گرفت، از او بخواهید با کمک گرفتن از قوه تخیلش، حباب های متفاوتی درست کند. لطافت حباب ها و تلاش برای ساخت آنها روحیه کودک را آرام تر می کند.
●کودکان ۸-۶ ساله
با پایان دوره خردسالی، کودک یاد می گیرد افکار خود را مدیریت کند و حتی تغییر دهد. ابتدا با حوصله به او کمک کنید محرک های خشمش را بشناسد؛ مثال ممکن است هنگامی که کسی او را هل می دهد یا با عنوان زشتی صدایش می زند یا مسخره اش می کند، عصبانی شود. به او یاد دهید چطور بر خشمش غلبه کند و به او بفهمانید در برخوردهای اجتماعی اش باید صبور باشد و قبل از هر اقدامی، نفسی عمیق بکشد و اگر می تواند چند قدم از آنچه عصبانی اش کرده فاصله بگیرد؛ در نهایت هم رفتار های عاقالنه و مودبانه را به او آموزش دهید مثال “این توپ منه، لطفا پسش بده” یا “چه حرف زشتی زدی، من این طوری حرف نمی زنم”. به او یاد بدهید قرار نیست کسی با خشونت بیشتر برنده شود.عالیم جسمی عصبانیت را به او بیاموزید. به فرزندتان بگویید هر وقت کسی عصبانی می شود، بلندتر حرف می زند، صورتش قرمز می شود، دست هایش را هنگام صحبت به شدت تکان می دهد، ضربان قلبش بالا می رود، اخم می کند، دهانش خشک می شود و تندتند نفس می کشد، سپس از او بخواهید اگر این علائم را در خودش دید، یاد توصیه های شما بیفتد.
●کودکان ۳ تا ۱۱ ساله
کودکان از بازی با گل یا خمیر لذت می برند چرا که بازی با آنها از نظر حس لامسه لذت بخش است و در ضمن می توانند هر طور که بخواهند به آنها شکل دهند،تغییرش دهند و هر وقت که مایل بودند خرابش کنند. گرد کردن و شکل ساختن از آنها، روزنه ای برای برون ریزی احساسات پرخاشگری است. کار با گل و خمیر، ظاهرا بیان احساسات و مفاهیم مربوط به آن را تسهیل می کند.نکته: بهتر است در بازی از قالب استفاده نشود چون در نحوه ی بیان کودک اثر تسهیل کننده دارد.
بادکنک های خشم در این بازی، ترکاندن بادکنک ها کودک را قادر می کند خشم خود را ببیند، بشنود و احساس کند. بنابراین به او فرصت داده می شود که خشم خود را لمس کرده و آن را بیان کند. این روش بیان مستقیم خشم است و به کودک کمک می کند بفهمد چگونه خشم در درون او می تواند انباشته و سپس منفجر شود و به او یا دیگران آسیب برساند.چگونه او می تواند خشم را به آرامی و با احساس امنیت و آرامش تخلیه کند.
روش بازی :
1. به کودک یک بادکنک بدهید تا آن را باد کند.سپس بادکنک را گره بزنید یا به او کمک کنید که بادکنک را گره بزند.
الف( برای کودک توضیح دهید که بادکنک معرف بدن و هوای داخل آن معرف خشم است.
ب( از کودک سوال کنید)بعد از اینکه آن را گره زد(، آیا هوای آن بادکنک را می تواند خارج کند یا هوایی به داخل آن وارد کند. از کودک بپرسید اگر مغزش بادکنک باشد و خشم هوای درون آن باشد،آیا جایی برای فکر کردن واضح و روشن خواهد داشت.
۲. سپس کودک بادکنک را فشرده می کند تا منفجر شود و تمام هوای آن بیرون بیاید.
الف( از کودک بپرسید آیا این روش راحت بیرون ریختن خشم نیست؟ چون بعضی از کودکان ممکن است از ترکیدن بادکنک بترسند.راجع به این ترس صحبت کنید.
ب( برای کودک توضیح دهید که اگر بادکنک یک آدم باشد،ترکیدن بادکنک یک عمل پرخاشگرانه مثل زدن یک فرد، یا یک شی خواهد بود. بپرسید آیا این کار، روش مناسبی برای تخلیه خشم است؟