بیوفیدبک چیست و چگونه کار می کند؟
بیوفیدبک یک تکنیک ذهن و بدن است که به افراد در درمان می آموزد که چگونه واکنش های غیر ارادی بدن را برای تسهیل سلامتی بهتر خود کنترل کنند. وقتی بینی خود را می خارانیم، در پارک می دویم یا روی صندلی می نشینیم، در حال انجام اعمال اختیاری بدنی هستیم که آگاهانه آن را کنترل می کنیم. با این حال، سایر عملکردهای مهم بدن مانند تنظیم فشار خون، درک درد، دمای پوست، فعالیت دستگاه گوارش، ضربان قلب و امواج مغزی به طور غیرارادی و اغلب ناخودآگاه توسط سیستم عصبی کنترل می شوند. با استفاده از حسگرهای الکتریکی و سایر تجهیزات، درمان بیوفیدبک به افراد تحت درمان کمک می کند تا آگاهی بیشتری نسبت به آن چه در بدنشان اتفاق می افتد به دست آورند و تغییرات ظریفی در تفکر خود ایجاد کنند تا نحوه واکنش بدنشان به شرایط خاص سلامت یا سایر محرک ها را کنترل کنند. برای اطلاعات بیشتر از درمان بیوفیدبک می توانید از راهنمایی های مشاوران و متخصصان کلینیک روژمان کمک بگیرید.
بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک نوعی درمان است که از حسگرهای متصل به بدن شما برای اندازه گیری عملکردهای کلیدی بدن استفاده می کند. بیوفیدبک به شما کمک می کند تا در مورد نحوه عملکرد بدن خود بیشتر بدانید. این اطلاعات ممکن است به شما کمک کند تا کنترل بهتری بر عملکردهای خاص بدن داشته باشید و نگرانی های سلامتی را برطرف کنید. بیوفیدبک مبتنی بر مفهوم ذهن بر ماده است. ایده این است که، با تکنیک های مناسب، می توانید سلامت خود را با توجه به واکنش بدن به عوامل استرس زا و سایر محرک ها تغییر دهید.
استرس مزمن می تواند اثرات چشمگیری بر بدن شما داشته باشد. این ممکن است شامل افزایش فشار خون، افزایش دمای بدن و اختلال در عملکرد مغز باشد. بیوفیدبک با ترویج یک پاسخ ذهنی و فیزیکی مؤثر تر بر استرس، به شما کمک می کند تا فرآیند های بدن مانند ضربان قلب و فشار خون خود را کنترل کنید. زمانی تصور می شد که این فرآیند های بدن کاملاً غیر ارادی هستند. اما اکنون می توان با کمک نوروفیدبک و بیوفیدبک کنترل برخی امور مربوط به مغز و ناخودآگاه را در دست گرفت.
انواع روش های درمانی بیوفیدبک
سه روش متداول بیوفیدبک عبارتند از:
- بیوفیدبک الکترومیوگرافی (EMG): تنش عضلانی را با تغییر در طول زمان اندازه گیری می کند.
- بیوفیدبک حرارتی یا دمایی: تغییرات دمای بدن را در طول زمان اندازه گیری می کند.
- الکتروانسفالوگرافی: فعالیت امواج مغزی را در طول زمان اندازه گیری می کند.
انواع دیگر بیوفیدبک عبارتند از:
- آموزش پاسخ پوست گالوانیک: میزان عرق بدن شما را در طول زمان اندازه گیری می کند.
- بیوفیدبک تغییر پذیری قلب: نبض و ضربان قلب شما را اندازه گیری می کند.
هدف از درمان با بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک با هدف مبارزه با استرس از طریق تکنیک های آرام سازی انجام می شود. شما آگاهانه تنفس، ضربان قلب و سایر عملکردهای معمولا غیر ارادی خود را دست کاری می کنید تا پاسخ بدن خود را به موقعیت های استرس زا نادیده بگیرید. به نظر می رسد بیوفیدبک برای شرایطی که به شدت تحت تأثیر استرس هستند مؤثرتر باشد. برخی از نمونه ها عبارت هستند از: اختلالات یادگیری، اختلالات خوردن، شب ادراری و اسپاسم عضلات.
بیوفیدبک ممکن است برای درمان بسیاری از مشکلات جسمی و روانی استفاده شود، از جمله:
- آسم
- بی اختیاری
- یبوست
- سندرم روده تحریک پذیر
- عوارض جانبی ناشی از شیمی درمانی
- فشار خون بالا
- بیماری رینود
- درد مزمن
- استرس یا اضطراب
برخی از افراد بیوفیدبک را به عنوان نوعی درمان برای این شرایط ترجیح می دهند زیرا این درمان غیر تهاجمی است و جزء درمان های غیردارویی محسوب می شود. سایر افراد برای بهبود سلامت کلی، بیوفیدبک را با گزینه های درمانی سنتی تر همراه می کنند.
آمادگی قبل از بیوفیدبک چگونه است؟
قبل از شروع درمان، حتماً از اعتبار فرد درمانگر که می خواهد بیوفیدبک را برای درمان شما انجام دهد، بررسی کنید. ممکن است بخواهید در مورد آموزش آن ها و این که آیا بیمه درمانی شما را می پذیرند یا خیر، بپرسید. هیچ آمادگی بیشتری برای جلسه بیوفیدبک لازم نیست.
بیوفیدبک چگونه کار می کند؟
حسگرهای الکتریکی که به مانیتور متصل می شوند به بدن شما متصل می شوند. سنسورها یک یا چند نشانه استرس را اندازه گیری می کنند. این می تواند شامل ضربان قلب، تنش عضلانی یا دمای بدن باشد. اندازه گیری ها بازخوردی در مورد نحوه واکنش بدن شما به محرک های مختلف ارائه می دهند.
یک درمانگر بیوفیدبک می تواند به شما بیاموزد که چگونه ضربان قلب خود را از طریق تمرینات تنفسی، تکنیک های تمدد اعصاب و تمرینات ذهنی کاهش دهید. می توانید نتایج این تکنیک ها و تمرین ها را روی مانیتور اندازه گیری کنید. این باعث ایجاد واکنش های مثبت و آرامش بیشتر می شود.
یک جلسه بیوفیدبک معمولی بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. تعداد جلسات مورد نیاز برای حل یک مشکل بسته به عوامل متعددی متفاوت است، از جمله این که چقدر سریع یاد می گیرید که پاسخ های فیزیکی خود را کنترل کنید.
هم چنین دستگاه های بیوفیدبک تجاری در بازار آزاد موجود است که برای استفاده خانگی در نظر گرفته شده اند. دستگاه هایی با مانیتورهای دستی و دستگاه های دیگری وجود دارند که به رایانه شما متصل می شوند. با این حال، باید مراقب کلاهبردارها و افراد سودجو باشید. قبل از خرید یکی از این دستگاه ها حتما با درمانگر خود مشورت کنید. همه تولید کنندگان معتبر نیستند.
خطرات جانبی بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک عموماً ایمن است. هیچ عوارض جانبی منفی گزارش نشده است. با این حال، بیوفیدبک ممکن است برای همه مناسب نباشد. قبل از شروع این درمان یا هر نوع درمان مکمل دیگری باید با پزشک و درمانگر خود مشورت کنید.
مقاله ی درمان وسواس با کمک نوروفیدبک می تواند شما را در آشنایی بیشتر با این روش درمانی یاری دهد.
سخن آخر
بیوفیدبک سعی می کند به شما یاد دهد عملکردهای خودکار بدن مانند ضربان قلب، تنش عضلانی، تنفس، تعریق، دمای پوست، فشار خون و حتی امواج مغزی را کنترل کنید. با یادگیری کنترل این عملکردها، ممکن است بتوانید وضعیت پزشکی خود را بهبود بخشید، درد مزمن را تسکین دهید، استرس خود را کاهش دهید، یا عملکرد فیزیکی یا ذهنی خود را بهبود بخشید (که گاهی اوقات به آن آموزش عملکرد اوج می گویند).
در طول تمرین بیوفیدبک، حسگرهایی که به بدن شما متصل هستند، تغییرات در نبض، دمای پوست، ماهیچه های عضلانی، الگوی امواج مغزی یا برخی عملکردهای فیزیولوژیکی دیگر را تشخیص می دهند. این تغییرات باعث ایجاد سیگنال یک صدا، یک چراغ چشمک زن و تغییر الگوی روی صفحه ویدیو می شود که به شما می گوید که تغییر فیزیولوژیکی رخ داده است. به تدریج، با کمک درمانگر بیوفیدبک خود، می توانید یاد بگیرید که سیگنال را با کنترل آگاهانه عملکردهای خودکار بدن خود تغییر دهید. برای اطلاعات بیشتر و درمان با بیوفیدبک می توانید با مشاوران و متخصصان کلینیک روژمان که در این زمینه کارآمد و حرفه ای هستند مشورت نمایید.