مسمومیت مواد مخدر | درصورت مواجهه چه باید کرد؟
مسمومیت با مواد مخدر بسیار خطرناک است. به طوری که فرد در صورت مصرف زیاد اوردوز کرده یا به کما می رود و سپس مرگ فرد رخ می داد. اگر فردی از مسمومیت مواد نجات پیدا کرده باشد آثار مسمومیت سال ها در بدن آن می ماند و باعث آزار و اذیت فرد می شود. مسمومیت با مواد مخدری مانند هروئین، مورفین، کدیین، فنتانیل، متادون، ترامادول و سایر مواد مخدر مشابه می تواند باعث مشکلات تنفسی شود و مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به مرگ شود.در مقاله انواع مختلف اعتیاد کدامند؟ از روژمان می توانید انواع اعتیاد را بخوانید. اگر دچار اعتیاد هستید یا عزیزانی گرفتار به اعتیاد به مواد مخدر یا هر ماده ی اعتیادآور دیگری دارید حتما از مشاوران و متخصصان کلینیک روژمان کمک بگیرید.
مسمومیت مواد مخدر چیست؟
مسمومیت، مصرف بیش از حد سطح پاتولوژیک سمیت دارو را نشان می دهد. به اندازه ای که بر عملکرد طبیعی فیزیولوژیکی غلبه می کند. بسته به این که فرد چه ماده ای مصرف کرده است، علائم مصرف بیش از حد، متفاوت است. تشخیص علائم اوردوز یا مسمومیت از مصرف مواد مخدر همیشه آسان نیست، زیرا برخی از اثرات ذاتی مواد مخدر، به عنوان مثال، میوز مردمک چشم یا انقباض با مواد افیونی در هر دو موقعیت وجود دارد. افراد ممکن است متوجه نشوند که مصرف بیش از حد مواد را تجربه کرده اند، به خصوص اگر به شدت تحت تأثیر آن مواد مخدر باشند.
علائم مسمومیت مواد مخدر
برخی از علائم عمومی مرتبط با حالت های مختلف مصرف بیش از حد (اوردوز) یا مسمومیت مواد مخدر شامل موارد زیر است:
- درد شدید قفسه سینه
- تشنج
- سردرد شدید
- مشکل در تنفس
- هذیان
- بی قراری شدید یا اضطراب و …
علاوه بر این علائم، علائم دیگری نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انحراف از دمای طبیعی بدن (به عنوان مثال هیپرترمی یا هیپوترمی)
- غش کردن یا از دست دادن هوشیاری بدون پاسخ
- تغییر رنگ پوست (به عنوان مثال، رنگ پریدگی یا آبی رنگ پوست در صورت استفاده از مواد مخدر توهم زا، قرمز یا برافروختگی پوست صورت پس از تحریک بیش از حد قلبی عروقی).
- تنفس غیر طبیعی
- نبض تند، کند یا نامنظم
مخصوصاً در زمینه مصرف مواد غیرقانونی یا مواد مخدر، برای افراد دشوار است که بدانند دقیقاً چه مقدار از دارو را تزریق می کنند یا چقدر سیگار می کشند یا مواد خوراکی مصرف می کنند. خطر مصرف بیش از حد ممکن است به خصوص زمانی که مصرف دارو داخل وریدی در جریان است، بالا باشد. در این شرایط، اثرات داروی تزریقی بسیار سریع تر از بلعیده شدن دارو عمل می کند. کسانی که مواد مخدر تزریقی مانند هروئین را انتخاب می کنند، اغلب به دنبال اثرات قوی تری از آن هستند که قبلا به صورت های مختلف دریافت می کردند.
علائم مسمومیت هر یک از مواد مخدر
داروهای مختلف با اثرات مختلف مصرف بیش از حد یا مسمومیت همراه است. برخی از علائم مصرف بیش از حد برای انواع داروهای زیر عبارتند از:
- داروهای ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS): تنفس کم عمق، نبض ضعیف، پوست مرطوب، کما، مرگ بر اثر ایست تنفسی
- مواد مخدر توهم زا: ویژگی های روان پریشی، بی قراری، هذیان
- مواد مخدر یا دارو های استنشاقی: افسردگی مشخص (CNS)، از دست دادن هوشیاری، بی حالی یا کما، آریتمی، مرگ ناگهانی
- ماده مخدر ماری جوانا: خواب آلودگی عمیق، راه رفتن ناپایدار، استفراغ، تاکی کاردی، بی قراری، روان پریشی
- مواد مخدر افیونی: سطح هوشیاری افسرده، دپرسیون تنفسی یا ایستادگی، پوست سرد و خنک، سیانوز (پوست مایل به آبی)، مردمک چشم به شدت منقبض شده (اگر آسیب مغزی بدون اکسیژن گشاد می شود)
- مواد مخدر محرکی: هیپرترمی، تاکی کاردی، فشار خون بالا، آریتمی، بی قراری، توهم و سایر ویژگی های روان پریشی، تشنج، اورژانس های قلبی عروقی
در هنگام مسمومیت با مواد مخدر چه باید کرد؟
اگر مشکوک هستید که شما یا شخصی که در نزدیکی شما قرار دارد از مصرف بیش از حد مواد مخدر یا الکل دچار آسیب شده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. فرد را تنها نگذارید؛ تا رسیدن پزشکان و تیم امداد همراه او بمانید.
اگر شاهد مصرف بیش از حد یا مسمومیت با مواد مخدر هستید و فرد از حال رفته است، فقط در صورت استفراغ باید او را در پهلو قرار دهید. این باید به جلوگیری از هر گونه حادثه خفگی در صورت وقوع، کمک کند. هم چنین فرد نباید چیزی بخورد یا بنوشد. اگر دوستانشان یا شما می دانید چه موادی مصرف شده است، باید این موضوع را به اورژانس گزارش دهید تا درمان مناسب انجام شود.
اگر فرد بیش از حد الکل مصرف کرده است، سعی نکنید او را وادار به نوشیدن قهوه یا زیر دوش آب سرد کنید. این درمان های خانگی قدیمی برای مسمومیت با الکل کمکی به هوشیاری فرد نمی کند. بلکه این موارد می توانند منجر به بدتر شدن یا جراحات شوند.در بسیاری از موارد مصرف بیش از حد مواد، درمان فوری می تواند زندگی فرد را نجات دهد. در صورت عدم دریافت کمک، موارد زیر ممکن است رخ دهد:
- فرد ممکن است استفراغ کند و سپس استفراغ را آسپیراسیون یا خفه کند.
- فرد ممکن است ریتم قلبی پاتولوژیک ایجاد کند یا حتی قلب می تواند متوقف شود.
- فرد ممکن است تنفس کند یا نامنظم را تجربه کند، یا تنفس به طور کلی متوقف شود.
- دمای بدن ممکن است کاهش یابد.
- اگر فرد به طور مکرر استفراغ کند، کم آبی شدید ممکن است رخ دهد که ممکن است عوارض دیگری از جمله تشنج را تسریع کند.
- اگر ایست تنفسی اتفاق بیفتد، آسیب مداوم مغزی بدون اکسیژن و آسیب سایر اندام ها ممکن است رخ دهد. هم چنین خطر مرگ بسیار زیاد است.
افراد معتقدند که اگر هنگام استفاده از مواد مخدر مشکلی پیش بیاید، سایر افراد حاضر در صورت نیاز به آن ها کمک خواهند کرد. با این حال، حتی در مهمانی ها یا موقعیت های گروهی دیگر، دوستان یا آشنایان ممکن است در صورت تماس با اورژانس از عواقب اجرای قانون بترسند. در نتیجه، برخی از افراد در صورت مشکوک شدن به مصرف بیش از حد مواد ممکن است به سادگی صحنه را ترک کنند.
مسموم شدن با مواد مخدر و یا اوردوز کردن چگونه است؟
علائم مصرف بیش از حد ممکن است بسته به این که فرد از کدام ماده یا موادی استفاده کرده است، بسیار متفاوت باشد. در مورد انواع خاصی از مواد، مانند مواد افیونی، علائم و نشانه های مصرف بیش از حد ممکن است تا حدودی متمایز از پیشرفت خطرناک اثرات کوتاه مدت دارو باشد یا در غیر این صورت منعکس کننده پیشرفت خطرناک اثرات کوتاه مدت دارو باشد. کاهش شدید یا قطع تنفس می تواند نشانه های خطرناک خاصی باشد که ممکن است بیش از حد مسمومیت یا اوردوز کردن را نشان دهد.
علائم و نشانه های مصرف بیش از حد الکل عبارتند از:
- سردرگم شدن یا بی حوصلگی ذهنی مشخص بابت امور روزانه در زندگی
- مشکل در حفظ هوشیاری (یا کاملاً بیهوش بودن)
- عدم پاسخگویی، یا ناتوانی در بیدار شدن توسط دیگران
- تشنج کردن
- استفراغ (به ویژه با توجه به پتانسیل کاهش رفلکس که خطرناک است)
- تنفس آهسته یا نامنظم
- ضربان قلب که کند یا متوقف می شود
- دمای بدن بسیار پایین
- پوست رنگ پریده یا آبی و لطیف
علائم و نشانه‌های بالقوه مصرف بیش از حد مواد افیونی عبارتند از:
- از دست دادن هوشیاری
- مردمک ها به طور قابل توجهی منقبض یا با دقت مشخص می شوند
- مشکلات تنفسی (تنفس کند، سخت و یا نامنظم)
- ایست تنفسی (تنفس قطع کامل)
- صدا های خفگی، غرغر یا خروپف
- لب ها یا نوک انگشتان آبی یا بنفش
- عدم پاسخگویی به صدا های بلند، لرزش یا محرک های دردناک
علائم و نشانه های بالقوه مصرف بیش از حد بنزودیازپین عبارتند از:
- وضعیت روانی شدیداً مختل شده است
- سردرگمی مشخص
- لکنت زبان
- تنفس آهسته، سخت یا ایست تنفسی
- کما
علائم و نشانه های بالقوه مصرف بیش از حد محرک ها عبارتند از:
- افزایش خطرناک دمای بدن
- هیپرونتیلاسیون یا تنفس سریع
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- فشار خون بسیار بالا
- رویداد های مخرب قلبی عروقی (مانند سکته مغزی، حمله قلبی، اختلال در گردش خون)
- وحشت کردن
- توهمات
- پارانویا و سایر ویژگی های اختلال روانی اعم از روان پریشی
- رفتار خشونت آمیز با خود و دیگران
- تشنج کردن و بیهوش شدن
به خاطر داشته باشید که برخی از مصرف بیش از حد مواد مخدر یا دارو ها ممکن است از مخلوط کردن دو یا چند ماده خطرناک مانند موارد ذکر شده در بالا ایجاد شود. ترکیبات موادی مانند مت + کوکائین، الکل + بنزو، هروئین + بنزو و یا الکل می تواند منجر به اثرات افزایشی شود که خطرات فردی آن ها را تشدید می کند. برای مثال، مصرف بیش از حد مرتبط با بنزودیازپین، اغلب شامل تجویز نادرست یا مواد مخدر غیر قانونی نیز می شود. اگر حتی اندکی نگران این هستید که فردی بیش از حد دوز دارو یا مواد مصرف می کند، توصیه می شود در اسرع وقت با اورژانس تماس بگیرید و در کنار فردی که ممکن است در خطر باشد بمانید تا نیرو های کمکی برسند.
افرادی که دچار اختلالات روانی نامرتبط مانند اضطراب یا افسردگی هستند بیشتر در معرض افزایش خطر ابتلا به اختلال مصرف مواد قرار دارند. (پزشکان از اصطلاح تشخیص دوگانه برای اشاره به این مدل افراد استفاده می کنند که هم دارای اختلال روانی می باشند و هم اختلال مصرف مواد دارند). افراد مبتلا به درد مزمن اغلب برای تسکین به دارو های مخدر نیاز دارند. مصرف بعضی از مواد مخدر برای افراد آن ها را بعدها دچار اختلال مصرف مواد می کند. با این حال، در بسیاری از این دسته افراد، دارو های غیرپیوئیدی و سایر درمان ها به اندازه کافی درد و رنج را تسکین نخواهند داد.
مطالب مرتبط:
4 علت اصلی اعتیاد چیست؟
سخن آخر
مصرف بیش از حد مواد مخدر ممکن است به طور تصادفی به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، مانند مصرف یک دوز منظم پس از کاهش تحمل، مصرف دوز قوی تر از آنچه بدن به آن عادت کرده است، یا ترکیب مواد سوء مصرف کننده. درحالی که برخی افراد عمداً بیش از حد مصرف می کنند، اکثریت مصرف بیش از حد ناخواسته است. مصرف بیش از حد جزء موارد اورژانسی است و مراقبت فوری پزشکی می تواند به جلوگیری از عواقب پایدار سلامتی یا مرگ کمک کند.
در بسیاری از موارد، مسمومیت با مواد مخدر نشانه واضحی از ضروری بودن درمان است. همان طور که گفته شد، فرد می تواند در اولین باری که از یک ماده مخدر استفاده می کند بیش از حد مصرف کند و در این موارد، فرد ممکن است الزاماً معیارهای اختلال مصرف مواد یا اعتیاد را نداشته باشد و ممکن است به طیف کامل خدمات درمان اعتیاد نیاز نداشته باشد. اگر در زمینه درمان اعتیاد یا اوردوز مشکلی دارید و هنوز موفق نشدید نگران نباشید. مشاوران و متخصصانکلینیک روژمان با رویکرد های جدید و درمان های به روز شما را در این زمینه یاری می کنند تا ترک مواد مخدر و یا هرگونه ماده ی اعتیاد آور برای شما آسان و از آن رها شوید.
برای دریافت وقت مشاوره در زمینه های مختلف فردی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی روژمان از طریق نوبت گیری آنلاین و یا تماس با کلینیک ارتباط بگیرید.