آیا درمان ترس از فضای بسته امکان پذیر است؟
کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن ترس غیرمنطقی از نداشتن راه فرار یا بسته بودن فضا می تواند منجر به حمله پانیک شود. طبق راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-5) ترس از فضای بسته، یک فوبیای خاص در نظر گرفته می شود. محرک های ترسناک فضای بسته ممکن است شامل قرار گرفتن یا حبس شدن در داخل آسانسور، یک اتاق کوچک بدون پنجره یا حتی حضور در هواپیما و قطار باشد. در این رابطه می توانید مقاله ی انواع فوبیا را بخوانید.
برخی افرادی که از فضای بسته می ترسند، معتقد هستند که پوشیدن لباس های یقه تنگ می تواند باعث ایجاد احساس کلاستروفوبیا یا ترس و حملات پانیک در آن ها شود. برای اطلاع از چگونگی درمان ترس از فضای بسته، می توانید از راهنمایی ها و مشاوره های متخصصان برجسته کلینیک روژمان در این زمینه نهایت استفاده را ببرید.
کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته به چه معناست؟
کلاستروفوبیا (Claustrophobia) ترس از یک مکان بسته است که فرار از آن برای شما دشوار یا غیرممکن باشد. کلمه claustrophobia از کلمه لاتین claustrum به معنای مکانی بسته که راهی ندارد و کلمه یونانی phobos به معنای ترس یا وحشت گرفته شده است. افرادی که مبتلا به کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته هستند، تمام تلاش خود را می کنند تا از فضاهای تنگ و کوچک و موقعیت هایی که باعث ترس و وحشت و اضطراب آن ها می شود دوری کنند.
چنین افرادی ممکن است از وسایل حمل و نقلی مانند مترو یا قطار دوری کنند و ترجیح می دهند به جای آسانسور از پله ها بالا و پایین بروند، حتی اگر طبقات زیادی را مجبور باشند طی کنند. در آمریکا برآورد شده است که تا حدود پنج درصد از آمریکایی ها ممکن است کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته را تجربه کنند. علائم این نوع فوبیا امکان دارد حاد و شدید باشد، اما بسیاری از افراد به دنبال درمان نیستند و آن را عادی تلقی می کنند.
حقایقی در مورد ترس از فضای بسته و یا کلاستروفوبیا
در این جا چندین نکته مهم در رابطه با کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته آورده شده است.
- ترس از فضای بسته هنگامی نمود پیدا می کند که بعضی از افراد در یک فضای کوچک و تنگ یا حتی تاریک قرار می گیرند؛ در این مرحله این فوبیا تاثیر خود را بر روی اعمال و رفتار فرد می گذارد. و او ممکن است عصبی، مضطرب و زمان هایی دچار بیهوشی شود.
- ترس از فضای بسته یا کلاستروفوبیا می تواند منجر به احساس ترس و وحشت شدید شود.
- علل ایجاد ترس از فضای تنگ و بسته امکان دارد شامل شرطی سازی و نیز عوامل ژنتیکی باشد.
- انواع راهنمایی ها و درمان های مختلفی برای این مدل از فوبیا وجود دارد که می تواند به افراد کمک کند بر ترس خود غلبه کنند.
چگونه ترس از فضای بسته (کلاستروفوبیا) تشخیص داده می شود؟
یک متخصص روانشناس یا روانپزشک از فرد دچار این فوبیا در رابطه با علائم خود می پرسد. در مقاله ی فوبیا چیست کامل در این باره توضیح داده ایم. تشخیص ترس از فضای بسته یا کلاستروفوبیا ممکن است در طول مشاوره و گفتگو در مورد یکی دیگر از مسائل مرتبط با اضطراب یا استرس ظاهر شود. متخصصان روانشناس برای تشخیص کلاستروفوبیا مراحل زیر را انجام خواهند داد:
- توضیحی یا توصیفی در رابطه با علائم و آن چه که شما را تحریک می کند می خواهند.
- سعی می کنند مشخص کنند که علائم فوبیای شما چقدر شدید هستند.
- سایر انواع اختلالات اضطرابی یا روانی را بررسی خواهند کرد.
- برای تعیین برخی جزئیات دقیق تر مربوط به اعمال مغزی و فیزیکی، روانپزشک ممکن است از راه های زیر برای تشخیص کلاستروفوبیای شما استفاده کند:
- از یک پرسشنامه مخصوص کلاستروفوبیا برای کمک به شناسایی علت اضطراب شما استفاده می کند.
- مقیاس کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته برای کمک به تعیین سطوح اضطراب نیز وجود خواهد داشت.
- برای تشخیص فوبیای خاص در شما، ترس در شما باید معیارهای خاصی را رعایت کند.
معیار ها شامل موارد زیر هستند:
- ترس غیرمنطقی و یا مداوم یا بیش از حد ناشی از پیش بینی کردن یا حضور در یک موقعیت خاص
- پاسخ اضطرابی در هنگام قرار گرفتن در معرض محرک ترسناک، که احتمالا به صورت حمله پانیک در بزرگسالان یا در کودکان به صورت عصبانیت، چسبیدن به کسی، گریه کردن یا یخ زدن رخ می دهد.
- تشخیص دادن بیماران بزرگسال مبنی بر این که ترس آن ها با تهدید یا خطر درک شده تناسبی نخواهد داشت.
علائم ترس از فضای بسته چیست؟
ترس از فضای بسته یا کلاستروفوبیا یک اختلال اضطرابی است. علائم این مدل فوبیا معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر خواهد شد. علائم این ترس را نمی توان به یک بیماری روانی دیگر مثل اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نسبت داد. کلاستروفوبیا می تواند باعث ترس از ناتوانی در تنفس صحیح، کمبود اکسیژن و ناراحتی از محدود شدن و اضطراب شدید شود. زمانی که میزان اضطراب به سطح معینی می رسد، ممکن است فرد شروع به تجربه موارد زیر کند:
- عرق کردن و لرزیدن
- ضربان قلب و فشار خون بالا
- سرگیجه گرفتن، غش و سبکی سر
- خشکی دهان
- هایپرونتیلاسیون یا تنفس بیش از حد
- گر گرفتگن
- لرزش در معده
- حالت تهوع گرفتن
- سردرد گرفتن
- بی حس شدن
- حس خفگی
- سفتی و درد در قفسه سینه و تنفس
- اصرار برای رفتن به حمام
- سردرگم شدن یا سرگردانی
- ترس از بیماری یا آسیب
درمان ترس از فضای بسته چگونه است؟
بیشتر فوبیاها با تمرین و تسلط بر خود درمان می شوند. مهم این است که از راه درستی اقدام به درمان فوبیا شود. چرا که درمان از راه های اشتباه ممکن است منجر به اضطراب بیشتر در افراد شود و فرد از پیگیری درمان خود منصرف شود.
رفتار درمانی شناختی (CBT) یکی از راه هایی است که می تواند برای کاهش دادن میزان فراوانی و قدرت محرک های واکنش ترس از فضای بسته استفاده شود. پس از تشخیص دادن فوبیا، روانشناس ممکن است یک یا چند روش درمانی زیر را برای افراد توصیه کند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): هدف این نوع درمان این است که ذهن بیمار را دوباره آموزش دهند تا دیگر از مکان هایی که از آن ها می ترسد احساس خطر نکند.
ممکن است شامل قرار دادن آرام بیمار در فضاهای کوچک و کمک کردن به او برای مقابله با استرس و ترس باشد.
مواجهه با موقعیتی که باعث ترس می شود ممکن است افراد را از رفتن برای درمان منصرف کند.
- دارو درمانی: دارو های ضد افسردگی و شل کننده ها که برای این فوبیا مناسبند می توانند به مدیریت علائم کمک کنند، اما مشکل اساسی را حل نخواهند کرد.
- تمرینات تمدد اعصاب و تجسم: نفس های عمیق، انجام مدیتیشن و همچنیت تمرینات آرامش بخش عضلات می تواند به مقابله با افکار منفی و اضطراب کمک کند.
- داروهای جایگزین یا مکمل: برخی مکمل ها و محصولات طبیعی ممکن است به بیماران در مدیریت ترس و اضطراب بیماران کلاستروفوبیا کمک کنند. برخی از روغن های آرام‌بخش مانند اسطوخودوس نیز مناسب هستند. درمان به طور معمول حدود 10 هفته طول می کشد و جلسات دو بار در هفته تکرار می شود. با درمان مناسب، می توان بر کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته غلبه کرد.
منابع:
کلاستروفوبیا (n.d.)
betterhealth
دیوی، جی سی (1997، آوریل). فوبیاها: کتابچه راهنمای تئوری، تحقیق و درمان
کلاستروفوبیا (2016، 7 ژوئن)